Dấu hiệu bạn đang yêu người ái kỷ và cách xử lý, đối phó

Yêu một người ái kỷ là một cảm giác cực kỳ mệt mỏi, bạn sẽ phải liên tục đối mặt với sự chỉ trích, dễ bị xói mòn sức khỏe tâm thần và rất nhiều thách thức. Việc nhận biết dấu hiệu bạn đang yêu người ái kỷ rất quan trọng. Điều này giúp bạn có cách đối phó và xử lý phù hợp, bảo vệ tốt bản thân và tránh được các tổn thương không đáng có. 

Người ái kỷ có biết yêu không?

Rất nhiều người thắc mắc rằng người ái kỷ có biết yêu không. Họ biết yêu, nhưng tình yêu và quan điểm về tình yêu của họ rất méo mó. Họ yêu người kia chỉ vì người đó có thể mang đến cho họ cảm giác thỏa mãn, chẳng hạn như sự tán dương, cảm giác được kiểm soát…

Họ là những kẻ cả thèm chóng chán, dùng tình yêu làm công cụ kiểm soát người khác. Tình yêu của họ mang tính điều kiện, chỉ tồn tại khi người kia đáp ứng được mong đợi, nhu cầu của họ.

Hầu như tình yêu của người ái kỷ chỉ tốt đẹp ở giai đoạn đầu. Càng về sau càng lạnh nhạt, chỉ có các hành vi tiêu cực như thao túng, kiểm soát, chỉ trích, hạ bệ người kia. Nói đúng hơn, người ái kỷ chỉ yêu bản thân họ. Họ sẽ không biết cách yêu người khác một cách đúng nghĩa.

15 Dấu hiệu bạn đang yêu người ái kỷ

Nếu người yêu bạn từng rất hoàn hảo và quyến rũ, cực kỳ cuồng nhiệt ở giai đoạn đầu, sau đó bỗng trở nên kiểm soát quá mức, chưa bao giờ thừa nhận sai lầm, không quan tâm đến cảm xúc của bạn… rất có thể, bạn đã yêu phải một người ái kỷ.

Người ái kỷ trong tình yêu ban đầu sẽ là một người cực kỳ ấn tượng, quyến rũ và hoàn hảo. Bạn tưởng chừng như đây là tình yêu “sét đánh”. Tuy nhiên, đây lại là một mối quan hệ cực kỳ khủng khiếp, khiến tinh thần bạn mệt mỏi nghiêm trọng.

Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy bạn đang yêu người ái kỷ:

1. Họ đã từng rất hoàn hảo và quyến rũ

Người ái kỷ thường xây dựng cho bản thân một vỏ bọc hoàn hảo. Bạn có thể cảm thấy cực kỳ ấn tượng và bị họ cuốn hút trong giai đoạn đầu của mối quan hệ. Họ thường xuyên khen ngợi, dùng những lời lẽ có cánh để nói về bạn và luôn nói rằng bạn hoàn hảo.

Thực tế, người mắc bệnh ái kỷ thường cho rằng họ xứng đáng ở bên những người đặc biệt. Họ khen ngợi bạn thật ra là họ đang khen ngợi chính mình, đồng thời muốn thao túng, chinh phục bạn.

Sau một thời gian, bạn sẽ nhận ra, họ thật sự không hoàn hảo, quyến rũ như vậy. Bạn có thể sẽ thấy bối rối, cho rằng họ thay đổi. Thế nhưng, thực tế là đây vốn là bản chất con người họ. Một cái tôi rỗng tuếch, không có gì, ngoài sự ích kỷ, hung hăng, hay chỉ trích, khiến bạn cực kỳ mệt mỏi.

2. Dấu hiệu bạn đang yêu người ái kỷ: Họ không bao giờ nhận lỗi

Một trong những dấu hiệu cho thấy bạn đang yêu người ái kỷ chính là họ không bao giờ nhận lỗi. Người ái kỷ rất nhạy cảm với sự phê bình và chỉ trích. Họ trốn tránh sai lầm, không bao giờ nhận lỗi.

Họ sẽ tìm cách biện minh và né tránh vấn đề. Khi không còn lại chọn nào khác, họ sẽ nói rằng những điều họ làm “vì tốt cho bạn”. Hoặc sẽ đóng vai nạn nhân, khiến bạn cảm thấy bản thân quá đáng vì đã chỉ trích họ.

Người ái kỷ giỏi thao túng tâm lý, sử dụng chiến thuật gaslighting rất thuần thục. Họ làm méo mó sự thật, khiến bạn nghi ngờ về sự tỉnh táo của mình. Bạn có thể thật sự tin rằng mình hiểu lầm họ, là bạn đang phản ứng quá mức, bạn mới là người sai.

3. Họ liên tục muốn bạn khen ngợi, tán dương

Một trong những dấu hiệu cho thấy bạn đang yêu người ái kỷ đó là việc họ liên tục muốn được bạn tán dương, khen ngợi. Họ liên tục khoe khoang thành tựu, phóng đại về thành công, tài năng của mình. Họ nói rằng họ giỏi như thế nào, hay so sánh bản thân với người khác, nhấn mạnh sự vượt trội của bản thân để được khen ngợi.

Họ thường cố tỏ ra hào phóng, thực hiện các hành động giúp đỡ bạn khi có sự hiện diện của người khác. Những hành động này mang tính chất vụ lợi, nhằm mục đích xây dựng hình ảnh hoàn hảo trước mặt người khác.

Họ dùng chiến lược “chiều chuộng” người yêu thái quá trong giai đoạn đầu. Do đó, bạn sẽ thường được người khác khen ngợi là có người yêu lý tưởng, hoàn hảo.

4. Kiểm soát bạn quá mức

Người ái kỷ thường cực kỳ kiểm soát người yêu của họ. Do đó, nếu bạn đang yêu người ái kỷ, bạn sẽ thấy cực kỳ ngột ngạt vì bị kiểm soát. Bạn không có giới hạn, không có không gian riêng tư, không có mối quan hệ bạn bè cá nhân.

Họ đòi hỏi bạn phải liên tục trả lời tin nhắn, cuộc gọi bất kỳ lúc nào. Kiểm soát bạn từ cách ăn mặc, đi đứng đến công việc. Họ thậm chí có thể dùng danh nghĩa của bạn để xin nghỉ việc tại công ty bạn đang làm việc. Nói với người nhà rằng bạn không ổn, cần thời gian yên tĩnh để hạn chế người nhà tìm đến bạn.

5. Ít hoặc không quan tâm đến cảm xúc của bạn

Người ái kỷ thiếu sự đồng cảm, vì thế, một trong những dấu hiệu cho thấy bạn đang yêu người ái kỷ chính là bạn cảm thấy không được tôn trọng. Nhu cầu và cảm xúc của bạn sẽ bị người ái kỷ phớt lờ đi.

Khi họ làm điều có lỗi với bạn và bạn khóc, họ sẽ cáo buộc rằng bạn đang tìm kiếm sự chú ý, “chỉ biết khóc”. Họ chỉ nói về bản thân, không bao giờ quan tâm khi bạn buồn bã, chán nản. Họ thường nói những câu như:

• “Chuyện có gì to tát đâu, sao bạn lại làm quá lên thế?”
• “Bạn không biết đâu, những gì tôi trải qua còn tồi tệ hơn rất nhiều”
• “Bạn đúng là yếu đuối”
• “Bạn thấy chưa, từ đầu tôi đã nói với bạn rồi mà”
• “Tôi mệt mỏi khi lúc nào cũng phải lo cho cảm xúc của bạn”
• “Bạn làm tôi thấy mệt quá đấy”

6. Luôn đổ lỗi và khiến bạn xấu hổ

Khi yêu một người ái kỷ, bạn sẽ thấy người đó thường xuyên tức giận, không bao giờ nhận sai và thường đổ lỗi cho người khác. Bạn cũng là một trong những nạn nhân bị đổ lỗi thường xuyên nhất. Tất cả mọi lỗi lầm của họ đều do bạn, đến mức khiến bạn hoài nghi năng lực bản thân.

Họ sẽ chỉ trích, thao túng bạn bằng cảm giác tội lỗi. Sẽ phóng đại lỗi lầm và tỏ ra cao thượng, “nếu không có anh chắc chẳng ai chịu được em cả”. Họ luôn cho rằng họ thiệt thòi và nói rằng bạn may mắn vì gặp được họ.

Đặc biệt, người ái kỷ sẽ không ngần ngại mà chỉ trích, làm bẽ mặt bạn trước mặt người khác. Họ khiến bạn cảm thấy bất lực, xấu hổ. Họ không đứng về phía bạn khi người khác sai. Ngược lại sẽ thay người kia chỉ trích bạn.

7. Bạn bị cô lập khỏi gia đình và bạn bè

Nếu bạn đang yêu một người tự luyến, bạn có thể nhận thấy, mối quan hệ của bản thân đang dần ít đi. Bạn trở nên ít bạn bè hơn, cũng ít giao tiếp với người thân trong gia đình. Bởi vì người ái kỷ đang cố gắng khiến bạn bị cô lập và phụ thuộc vào họ.

Họ có thể sử dụng chiến thuật kích động ngầm, thường cố gắng làm gia tăng mâu thuẫn của bạn với gia đình. Cho bạn thấy rằng anh ta tốt với bạn như thế nào. Thậm chí, anh ta có thể tỏ ra mất kiên nhẫn, qua loa với việc thể hiện sự quan tâm với bạn bè và người thân trong gia đình bạn.

8. Họ thường chiến tranh lạnh với bạn

Chiến tranh lạnh là điều không hiếm gặp ở các cặp đôi khi tranh cãi. Lúc này, cả 2 thường cho nhau một khoảng thời gian ngắn để bình tĩnh suy nghĩ. Sau đó, họ sẵn sàng kết nối, trò chuyện lại với đối tác của mình.

Tuy nhiên, trong mối quan hệ với người ái kỷ, chiến tranh lạnh thường xuyên xảy ra. Hầu như trong mọi cuộc chiến tranh lạnh, bạn sẽ là người phải xuống nước, xin lỗi, làm lành với người kia.

Việc giữ im lặng và từ chối giao tiếp với bạn là một cách thể hiện quyền lực, sự kiểm soát đối với bạn. Họ sẽ không nói cho bạn lý do thật sự mà họ làm như vậy. Khi bạn chủ động làm lành với họ, họ thường sẽ dùng lời nói ngọt ngào để dụ dỗ, khiến bạn cảm thấy mình mới là người gây ra tội lỗi.

9. Luôn hứa hẹn bằng lời nói suông hơn là hành động

Người ái kỷ rất hay đưa ra các lời hứa hẹn, đây là cách họ kiểm soát, thao túng và thu hút sự chú ý của người khác. Họ thường vẽ ra những viễn cảnh tốt đẹp, hứa hẹn sẽ thay đổi các hành vi tiêu cực, thế nhưng, họ thường không có hành động thực hiện lời hứa, hoặc thực hiện một cách hời hợt.

Chẳng hạn: “Em đang nấu ăn, anh phơi đồ trong máy giặt đi nhé!”
Im lặng
“Này, anh có nghe thấy em nói không?”
“Nghe rồi, tí nữa anh làm”
Thế nhưng, anh ta vẫn nằm dài trên sofa chơi game.

10. Bạn cảm thấy không được yêu thương

Nếu bạn cảm thấy bản thân không được trân trọng, yêu thương, đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang yêu người ái kỷ. Giai đoạn đầu, bạn sẽ cảm thấy người yêu mình thật sự tuyệt vời và hoàn hảo.

Tuy nhiên, sau đó, bạn sẽ nhận thấy nhiều vấn đề như:

• Liên tục bị hạ thấp giá trị và bị phớt lờ
• Bạn bị chỉ trích, chế giễu về cân nặng, kiểu tóc, quần áo…
• Bạn thấy vẻ hoàn hảo bên ngoài của họ quá giả tạo
• Bạn không biết khi nào họ sẽ nổi cơn thịnh nộ
• Bạn né tránh các cuộc trò chuyện vì bạn biết chúng sẽ kết thúc bằng tranh cãi
• Bạn cảm thấy tình yêu của mình không có sự kết nối…

11. Họ thường cạnh tranh, hơn thua với bạn

Khi bạn nói, bạn không khỏe, họ sẽ đột nhiên trở nên ốm yếu hơn bạn. Họ luôn chỉ ra điều họ giỏi hơn bạn và có thể nói ra những điều đó trước mặt người khác.

Họ luôn luôn là người đúng, luôn là người giỏi hơn bạn. Họ sẽ không bao giờ khen ngợi hay công nhận bạn. Thay vào đó, sẽ phủ nhận, làm giảm giá trị của bạn. Họ cạnh tranh với bạn mọi việc, từ tài chính, sự nghiệp đến mức độ nổi tiếng.

12. Họ kích động bạn chống lại người khác

Người ái kỷ sẽ sử dụng lời nói dối để kích động bạn chống lại người khác. Chẳng hạn, họ sẽ nói “mọi người đều biết là em không tốt với anh“; “bạn anh nói cô ấy rất vui khi nói chuyện với anh“; “bạn anh nói anh nên rời xa em, anh ấy biết em là người thế nào“…

Những câu nói này được nói ra với mục đích khiến bạn cảm thấy kém cỏi, nghi ngờ bản thân. Khi bạn đối mặt với những người này, họ nói rằng họ chưa bao giờ nói như vậy. Và khi hỏi người tự luyến họ sẽ nói rằng “làm sao họ dám thừa nhận với em rằng họ nói như vậy”.

Hoặc họ sẽ gây mâu thuẫn trong các mối quan hệ của bạn như “mẹ em nói anh nên tránh xa em“; “bạn em nói đúng, em nên rời xa anh“… Họ sẽ thao túng, khiến bạn sinh ra khoảng cách với bạn bè, người thân. Khiến thế giới của bạn chỉ xoay quanh họ mà thôi.

13. Dùng lời lẽ không hay để nói về người yêu cũ

Khi một người liên tục nói xấu, hạ thấp người yêu cũ của họ, đó có thể là một người tự luyến. Họ sẽ liên tục nói với bạn rằng người yêu cũ của họ xấu xa thế nào. Kể rằng họ đã tốt với người kia ra sao.

Hoặc họ có thể kể về những người khác, nhưng điểm chung của các chuyên chuyện đều là hạ thấp những người kia. Tuy nhiên, họ rất khôn ngoan, thường chỉ nói xấu những người mà họ muốn hạ bệ, làm mất uy tín. Hoặc chỉ nói xấu khi bạn cũng có ác cảm với người kia.

14. Họ luôn là người quyết định mọi việc

Người ái kỷ trong tình yêu thường là người quyết định mọi thứ. Mọi việc từ việc ăn gì, đi đâu, đến tài chính, kế hoạch tương lai đều phải dựa trên ý kiến của họ. Hoặc phải đặt nhu cầu, sở thích của họ lên hàng đầu. Họ có thể giả vờ lắng nghe bạn, tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn theo ý họ.

Họ thường đặt ra các nguyên tắc và quy tắc riêng. Sau đó buộc bạn phải tuân thủ. Tuy nhiên, các quy tắc này chỉ dành cho bạn, không dành cho họ. Họ cho rằng bản thân không chịu ràng buộc bởi quy tắc.

15. Hầu như không có mối quan hệ thân thiết

Người ái kỷ hầu như không có mối quan hệ thân thiết. Bạn thường không thể gặp bạn bè lâu năm của họ, vì cơ bản họ ít khi có mối quan hệ bạn bè dài lâu. Ngay cả người thân trong gia đình, họ cũng thường ít khi nhắc đến.

Yêu người ái kỷ là một vòng lặp không lối thoát

Người ái kỷ trong tình yêu là kẻ nắm quyền chủ động. Bởi lẽ những người này chỉ yêu và đặt lợi ích bản thân lên hàng đầu. Tình yêu với họ chỉ là công cụ để đáp ứng, thỏa mãn cái tôi cá nhân.

Yêu một người ái kỷ được ví như một vòng lặp không lối thoát. Chu kỳ của vòng lặp như sau:

• Cảm thấy được yêu thương sâu sắc
• Bị kiểm soát và thao túng dẫn đến bất an, lo lắng
• Mâu thuẫn, tranh cãi, chiến tranh lạnh liên tục
• Lời hứa, sự hối lỗi giả tạo, hóa giải mâu thuẫn

Vòng lặp này sẽ bắt đầu từ yêu thương, kiểm soát, mâu thuẫn, rạn nứt, đến hứa hẹn, hối lỗi giả dối và tiếp tục trở lại yêu thương. Bạn luôn hy vọng sau mỗi lần tranh cãi họ sẽ thay đổi. Thế nhưng, thực tế, không có thay đổi nào xuất hiện. Bạn sẽ tiếp tục tổn thương cho đến mức kiệt quệ về cảm xúc lẫn tinh thần.

Những chiếc bẫy của người ái kỷ trong tình yêu

Người ái kỷ là bậc thầy nói dối và thao túng tâm lý. Họ khôn ngoan, rất biết cách giăng bẫy “tình ái”. Theo nhà tâm lý học Silva Horvath, nạn nhân của người ái kỷ là những người ít nói, giàu lòng yêu thương, tận tâm với gia đình và thường có một chút cực đoan trong tình yêu.

Những chiến thuật được người ái kỷ trong tình yêu gồm:

• Chiến thuật săn mồi
• Dội bom tình yêu (Love bombing)
• Thao túng tâm lý gaslighting
• Đóng vai nạn nhân
• Chiêu thức tam giác – kích động ngầm
• Chiến thuật hút bụi Hoovering

Cách xử lý và đối phó với người yêu ái kỷ

Nếu có dấu hiệu bạn đang yêu người ái kỷ, mối bận tâm hàng đầu đó là vấn đề sức khỏe tâm thần của bạn. Phải làm gì khi yêu một người ái kỷ? Bạn phải cân nhắc cẩn thận, nên tiếp tục hay dừng lại.

Việc yêu một người ái kỷ là một thách thức lớn. Một mối quan hệ dài lâu sẽ khiến bạn kiệt quệ về thể chất lẫn tinh thần. Chưa kể, họ còn là đối tượng dễ ngoại tình, “cả thèm chóng chán”.

Nếu bạn hy vọng hạnh phúc, muốn người yêu trân trọng, yêu thương mình thì người ái kỷ không phải lựa chọn phù hợp. Yêu người ái kỷ, bạn sẽ chỉ nhận được tổn thương. Nếu bạn cảm thấy giảm sút sự tự tin và lòng tự trọng, hãy dừng lại, cắt đứt mối quan hệ này.

Cách xử lý và đối phó người yêu ái kỷ như sau:

• Quản lý kỳ vọng của bản thân về mối quan hệ
• Dành thời gian cho sở thích, công việc
• Chuyển năng lượng sang các mối quan hệ lành mạnh
• Đặt ra ranh giới cho bản thân và tuân thủ chúng
• Xác định điểm yếu, điểm mạnh của chính mình
• Đừng bao giờ tin lời hứa của người ái kỷ
• Đừng để tâm đến những lời chỉ trích của họ.

Nếu người yêu của bạn mắc chứng rối loạn nhân cách ái kỷ, hãy trao đổi với họ. Nếu cả hai muốn tiếp tục mối quan hệ, hãy tìm đến chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ. Nếu bạn cảm thấy mình đã đủ tổn thương và mệt mỏi, hãy chấm dứt và tránh xa người ái kỷ. Cần nhớ rằng, người ái kỷ có thể từ bỏ bạn nhưng họ không cho phép bạn bỏ họ. Bạn hãy cảnh giác vì họ sẽ tìm mọi cách để níu kéo hoặc trả thù bạn.

Có thể bạn quan tâm:

• Người đàn ông chỉ biết yêu bản thân mình – Coi chừng ái kỷ!
• Bài test rối loạn nhân cách ái kỷ – Kiểm tra độ tự luyến
• Người ái kỷ sợ gì nhất? Những điều giúp bạn thấu hiểu họ

Nguồn tham khảo:

• https://www.psychologytoday.com/intl/blog/here-there-and-everywhere/201512/10-signs-you-are-in-relationship-narcissist
• https://www.verywellmind.com/signs-you-re-married-to-a-narcissist-5208165
• https://www.healthline.com/health/mental-health/am-i-dating-a-narcissist#picking-on-you